Jak zminimalizować ryzyko zachorowania na udar latem?

Udar może zdarzyć się praktycznie każdemu, niemal w każdej chwili. Jednak okres letni szczególnie sprzyja zachorowaniu. Istnieją czynniki ryzyka udaru, które mogą narazić niektórych ludzi na większe niebezpieczeństwo niż innych. Na niektóre z nich, takie jak wiek, predyspozycje rodzinne czy płeć, nie mamy wpływu, ale inne, które wynikają ze stylu życia danej osoby, mogą być kontrolowane i w ten sposób przyczynić się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na udar. Dlaczego szczególnie w okresie wakacyjnym powinniśmy podjąć działania profilaktyczne, chroniące nas przed udarem?

Odwodnienie organizmu i udary cieplne przyczyną udaru mózgu

Upalne dni to dla wielu z nas ciężki czas. Wysoka temperatura w połączeniu z koniecznością przemieszczania się do i z pracy czy wykonywania codziennych obowiązków oznacza konieczność wkładania większego wysiłku w to, co robimy, a co gorsze, sprzyja odwodnieniu organizmu. Jeśli odpowiednio szybko nie podejmiemy działań, to utrata zapasu elektrolitów może spowodować nawet utratę przytomności. Równie groźny dla zdrowia jest udar cieplny, który może skutkować zaburzeniem krążenia. Należy także pamiętać, że zarówno odwodnienie, jak i udar cieplny skutkują zwiększeniem ryzyka wystąpienia zawału serca, niewydolności nerek, a także udaru mózgu.

Stan ten potwierdzają badania przeprowadzone w Klinice Medycyny, Mymensingh Medical College Hospital w Bangladeszu. Przebadano w ich trakcie 292 osoby, które przeszły udar mózgu. Jak się okazało, latem zachorowało 66% badanych, a zimą 34%. U 54,1% chorych wystąpił udar niedokrwienny, a u 45,9% wystąpił udar krwotoczny. Co więcej, w badaniu stwierdzono, że częstość występowania udaru niedokrwiennego w okresie letnim (62,4%) była istotnie większa niż w okresie zimowym (37,8%).

Jakie czynniki sprzyjają udarom mózgu w okresie letnim?

Udar określa się jako stan nagłego i bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta na skutek nagłego upośledzenia dopływu krwi do mózgu. Na udary najbardziej narażone są osoby starsze, choć coraz częściej zapadają na nie i osoby młodsze. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się osoby po 55. roku życia (szczególnie mężczyźni), z nadwagą, u których w rodzinie występowały już udary, zmagające się z nadmierną krzepliwością krwi, chorujące na nadciśnienie tętnicze czy cukrzycę, zmagające się z chorobami niedokrwiennymi serca (w tym i  z zaburzeniem migotania przedsionków), a także te, które nadmiernie stosują używki.

Szacuje się, że w Polsce co roku udar przechodzi około 60 tys. ludzi. Niestety wielu z nich doznaje trwałego uszczerbku na zdrowiu objawiającego się przede wszystkim w upośledzeniu sprawności ruchowej. Co zatem można zrobić, aby zminimalizować ryzyko doznania udaru w okresie letnim?

5 działań profilaktycznych w udarach mózgu

Kluczowe znaczenie w profilaktyce udarów mózgu ma dbanie o naczynia krwionośne. Warto pamiętać o tym fakcie szczególnie latem, gdy jesteśmy bardziej narażeni na zachorowanie. Jak tego dokonać?

1. Regularnie badaj poziom ciśnienia krwi

Prawidłowy poziom ciśnienia krwi u dorosłej osoby powinien oscylować na poziomie 140/90. Jeśli uda nam się obniżyć górną wartość (skurczową) nawet o 20 mmHg, a dolną (rozkurczową) o 10 mmHg, to zmniejszymy ryzyko zachorowania na udar mózgu o blisko 40%. 

W przypadku, gdy kolejne pomiary ciśnienia wykażą nieprawidłowości, konieczne jest zwykle włączenie terapii farmakologicznej. Przyjmowane leki regulują poziom ciśnienia tętniczego i dzięki temu ryzyko zachorowania na udar mózgu obniża się nawet o 25-30%. 

W okresie letnim należy szczególnie pamiętać o zachowaniu ciśnienia krwi na właściwym poziomie. Przegrzanie organizmu wpływa negatywnie na układ krążenia i może stać się przyczyną udaru. Jeśli więc wiemy, że mamy problem z nadciśnieniem, to w upalne dni lepiej zostać w domu, a jeśli musimy wyjść, to wybierajmy godziny jak najmniej nasłonecznione i zawsze miejmy przy sobie wodę.

2. Badaj poziom cukru we krwi

Cukrzyca negatywnie wpływa na funkcjonowanie wielu organów, znacząco obciąża także układ krwionośny, gdyż uszkadza naczynia krwionośne. Nieleczona cukrzyca w wielu przypadkach prowadzi niestety nie tylko do udarów mózgu, ale i do zawałów serca. 

Jeśli więc mamy podejrzenie, że możemy zmagać się z tą chorobą, to nie możemy zwlekać. Należy nie tylko udać się do lekarza i wykonać stosowne badania, ale i przyjrzeć się codziennemu menu. To, co jemy, w dużym stopniu wpływa bowiem na poziom cukru w organizmie. W okresie letnim mamy zdecydowanie więcej możliwości do prowadzenia zbilansowanej diety. Warto sięgać po te produkty, których indeks glikemiczny jest niski i są jak najmniej przetworzone. Dzięki temu utrzymamy cukier „w ryzach”, nasze naczynia krwionośne nie będą obciążone, a tym samym ryzyko udaru zostanie zminimalizowane. 

3. Podejmij walkę z nadwagą i otyłością

World Obesity Federation podaje, że z nadwagą i otyłością zmaga się coraz większa grupa społeczna. Co gorsze, szacunki wskazują, że do 2025 roku problem ten będzie dotyczyć już co czwartej osoby na świecie. Dodatkowe kilogramy wpływają niestety negatywnie na cały nasz organizm - zwiększają również ryzyko udaru mózgu. Osoby otyłe zwykle bowiem zmagają się również z cukrzycą i nadciśnieniem. Świadomość tych zależności powinna więc stać się czynnikiem motywującym do podjęcia próby redukcji wagi.

W okresie letnim warto przyzwyczaić organizm do aktywności. Regularny trening na świeżym powietrzu - spacery, nordic walking czy pływanie, wpłyną pozytywnie nie tylko na masę ciała, ale i na układ krążenia. Systematyczna aktywność ruchowa poprawia bowiem krążenie krwi, reguluje ciśnienie tętnicze i uelastycznia naczynia, a tym samym minimalizuje ryzyko zachorowania na udar.

4. Nawadniaj organizm

Blisko 60% naszego organizmu składa się z wody. Podczas upalnych dni tracimy ją głównie na utrzymanie prawidłowej temperatury ciała – wraz z potem i podczas oddychania. Gdy nie uzupełniamy wystarczającej ilości płynów, grozi nam odwodnienie. 

Jego objawami są zmęczenie i dezorientacja, silne pragnienie, uczucie suchości w ustach, bóle i zawroty głowy, osłabienie. Objawy te niestety można pomylić z udarem krwotocznym. Z tego względu bardzo ważne jest, aby w okresie letnim czuwać nad spożywaniem odpowiedniej ilości płynów. Wówczas wszelkie niepokojące objawy będą łatwiejsze do wychwycenia, a szybki czas reakcji może uratować nam zdrowie i życie.

5. Redukuj poziom stresu

Stres negatywnie wpływa na funkcjonowanie naszego całego organizmu. Długotrwałe napięcie nerwowe sprzyja z kolei powstaniu nadciśnienia tętniczego, a to, jak już wiemy, jest jednym z czynników, który podwyższa ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Odpowiednia ilość snu, zrównoważenie pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym czy odpoczynek są bardzo ważne. 

W okresie wakacji pomyśl więc o wyjeździe – poza poznaniem nowych miejsc i ludzi, podejmiesz w ten sposób także działania profilaktyczne w kierunku minimalizacji ryzyka zachorowania na udar. Dłuższe, ciepłe dni sprzyjają wprowadzaniu zdrowych nawyków, które potem zostają z nami na dłużej.

Pamiętajmy, że nasz mózg nie jest zwolennikiem wysokich temperatur. Podchodźmy więc do upałów z odpowiednią rezerwą. Miejmy też na uwadze fakt, że udar krwotoczny objawami często przypomina udar słoneczny. Dbając o dietę, aktywność ruchową i nawodnienie organizmu, zdecydowanie ograniczamy ryzyko zachorowania na udar.