Zwyrodnienie stawów biodrowych i kolanowych – skuteczna profilaktyka

Choroby zwyrodnieniowe stawów biodrowych i kolanowych najczęściej dotyczą osób w wieku średnim i podeszłym. Choć najbardziej liczną grupę stanowią chorzy po 65 roku życia, to jednak coraz więcej przypadków dotyczy i osób młodszych, które zmagają się z problemem nadwagi bądź też uprawiają sporty obciążające stawy. Ból, jak i ograniczenie ruchomości wywołane chorobami zwyrodnieniowymi stawów znacznie obniżają komfort życia pacjentów i wielu przypadkach prowadzą do niepełnosprawności. Jakie działania profilaktyczne warto zatem podjąć, aby długo cieszyć się dobrym zdrowiem?

Choroby zwyrodnieniowe stawów biodrowych i kolanowych – co o nich wiemy?

Choroby zwyrodnieniowe stawów, w tym również te dotyczące stawów biodrowych i kolanowych, stanowią główną przyczynę dolegliwości bólowych, jak i ograniczenia sprawności ruchowej osób w wieku powyżej 60 lat. Obok nadciśnienia tętniczego, chorób układu krążenia i cukrzycy stanowią one jedną z najczęściej spotykanych chorób cywilizacyjnych. Szacuje się, że na choroby zwyrodnieniowe stawów cierpi już 12% ludności Europy oraz Stanów Zjednoczonych. W grupie wiekowej 65+ statystyki te są jeszcze bardziej zatrważające i wzrastają nawet do 60%. Z racji stałego zwiększania się liczby osób starszych w populacji oraz grupy osób młodych uprawiających sporty, które szczególnie mocno obciążają stawy (narciarstwo, siłownia, tenis), liczba osób z chorobą zwyrodnieniową stawów prawdopodobnie będzie wzrastać. Z tego względu tak ważna jest świadomość profilaktyki w walce z tą chorobą.

Jak rozpoznać początki zmian chorobowych w obrębie stawów kolanowych i biodrowych?

W początkowej fazie choroby zwyrodnieniowej stawów biodrowych chorzy zauważają zazwyczaj dyskomfort w obrębie jednej kończyny. Czynnikami, które wpływają na rozwój choroby, są nieprawidłowości w budowie stawu, nadmierne obciążenie i urazy mechaniczne. Do odczuwania dolegliwości przyczyniają się zmiany zwyrodnieniowe powstające na powierzchniach stawowych chrząstek stawu biodrowego. Mają one niestety tendencje postępujące, przez co dochodzi do stopniowego zmniejszania się szerokości szpary stawowej. To z kolei skutkuje ograniczeniem możliwości ruchowych u chorego. Pacjenci odczuwają wówczas ból w okolicy pachwiny (szczególnie podczas siadania i wstawania), który promieniować może do tylnej części uda oraz pośladka. Ruchy rotacyjne i skręty stają się trudne do wykonania.

Podobnie i choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych rozwija się na skutek zaburzenia struktury chrząstki stawowej. Ponieważ warstwa chrząstki pozbawiona zostaje jednolitej struktury, zmienia się obciążenie struktur stawu i dochodzi nawet do przebudowy kości. W obrębie stawów kolanowych tworzą się wyrośla kostne, tak zwane osteofity, które podrażniają zlokalizowane w pobliżu tkanki i wywołują stan zapalny. Dochodzi wówczas do zaburzenia wydzielania mazi stawowej, a staw kolanowy przestaje prawidłowo pracować. Chorzy zaczynają odczuwać dyskomfort podczas chodzenia po schodach czy wstawania z krzesła, skóra wokół kolana bywa tkliwa, a czasem i zaczerwieniona. Po przebudzeniu często także chorzy skarżą się na sztywność chorego kolana. Wyczuwalny jest również stopniowy zanik mięśnia czworogłowego.

Profilaktyka w chorobach zwyrodnieniowych stawów kolanowych i biodrowych

Do kluczowych czynników, które minimalizują ryzyko zachorowania na choroby zwyrodnieniowe stawów biodrowych i kolanowych oraz pozwalają na zahamowanie choroby, należą:

• dbanie o utrzymanie prawidłowej masy ciała,

• prowadzenie zdrowego trybu życia,

• przykładanie uwagi do naturalnego i zbilansowanego żywienia,

• suplementacja stosowna do wieku i potrzeb pacjenta,

• nieprzeciążanie stawów,

• aktywność ruchowa dostosowana do możliwości, wieku i stanu zdrowia,

• eliminacja ognisk zapalnych powstałych w organizmie.

Rehabilitacja w stanach zwyrodnieniowych stawów biodrowych i kolanowych

Kluczowe znaczenie w profilaktyce chorób zwyrodnieniowych ma rehabilitacja oraz aktywność fizyczna. Wszystkie ćwiczenia powinny być jednak dobrane przez doświadczonego fizjoterapeutę i poprzedzone zleconymi badaniami. Na podstawie otrzymanych wyników, specjalista dobiera zakres ćwiczeń oraz intensywność. Trzeba przy tym pamiętać, że nawet delikatny ból podczas wykonywania zleconych ćwiczeń nie jest przeciwskazaniem do kontynuowania treningu. Wykonywane ruchy czynne opóźniają bowiem w znaczący sposób proces kostnienia w stawach biodrowych i kolanowych. Działania profilaktyczne i lecznicze można również wesprzeć, zażywając suplementy diety bogate w chondroitynę i kwas hialuronowy.

Do działań profilaktycznych warto także wdrożyć:

1. Nordic walking – marsz z kijami wykonywany prawidłowo odciąża stawy, angażuje wiele partii mięśni i je wzmacnia,

2. Aqua Aerobic – ćwiczenia w wodzie mają zbawienny wręcz wpływ na stawy. Nie tylko zmniejszają się dolegliwości bólowe, ale i skutecznie wzmacniane są mięśnie kończyn.

3. Terapię manualną – doświadczony fizjoterapeuta doskonale wie, jak zmobilizować stawy objęte zmianami chorobowymi. Skutecznie eliminuje ból i przywraca pierwotne funkcje w obrębie stawów kolanowych i biodrowych.

4. Kinesiotaping – plastrowanie specjalistycznymi taśmami odciąża zmienione chorobowo tkanki i daje im czas na regenerację. Zwiększa się także przepływ krwi, a stawy otrzymują odpowiednią porcję substancji odżywczych.

5. Fizykoterapia – jeśli fizjoterapeuta uzna za stosowne, może także zalecić zabiegi takie jak laser, pole magnetyczne, krioterapia czy ultradźwięki.

W profilaktyce chorób zwyrodnieniowych stawów kluczowe znaczenie ma szybkość podejmowanych działań. Jeśli więc odczuwamy dyskomfort w okolicy kolan czy bioder, powinniśmy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub rehabilitantem. Z pomocą specjalistów z portalu Sprawdzony Fizjoterapeuta z pewnością szybko powrócimy do pełni sił, a wszelkie dolegliwości bólowe znikną.