Jak leczyć choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa?

Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa mogą dotyczyć odcinka szyjnego, piersiowego, jak i lędźwiowego. Osoby cierpiące na tę przypadłość odczuwają silny ból wywołany przedwczesnym zużyciem się tkanek łączących poszczególne kręgi kręgosłupa. Choroby tej niestety nie da się całkowicie wyleczyć. Można jedynie podjąć działania ukierunkowane na zatrzymanie jej dalszego rozwoju. Które z metod leczenia chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa warto stosować?

Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa – przyczyny

Jedną z głównych przyczyn chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa jest brak mazi stawowej pomiędzy chrząstkami, która pełni rolę „smarującą” i redukującą skutki wzajemnego ściskania kręgów. Zmniejszenie poziomu mazi stawowej skutkuje  ścieraniem i stopniowym zanikiem chrząstek, przez co w zaawansowanym stadium choroby sąsiadujące kości zaczynają ocierać o siebie nawzajem. Wówczas pacjenci odczuwają intensywny ból, który znacznie ogranicza ich ruchomość oraz utrudnia codzienne funkcjonowanie. 

Na uszkodzenia krążków międzykręgowych cierpi dziś już co druga osoby, która osiągnęła 40 rok życia, a w grupie osób, których wiek nie przekracza 50 lat, aż 70% zmaga się z problemem chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa. Przepuklina międzykręgowa, zaburzenia krążenia, rwa kulszowa czy zapalenie korzonków nerwowych są powikłaniami powstałymi w wyniku zwyrodnień kręgosłupa.
Z tego względu tak ważne jest podejmowanie profilaktyki oraz leczenia na wczesnym etapie rozwoju dolegliwości, by nie dopuścić do trwałego uszkodzenia kręgosłupa, a tym samym uniknąć w dalszej konsekwencji niepełnosprawności. 

Co sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych w kręgosłupie?

Do najczęstszych przyczyn powstawania zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa należy podeszły wiek. Schorzenie to traktuje się bowiem jako naturalny proces starzenia organizmu. Dodatkowo do przedwczesnego zużycia krążków międzykręgowych przyczyniają się:

• siedzący tryb życia, 

• nadwaga i otyłość, 

• brak aktywności fizycznej, 

• przebyte urazy i wady postawy, 

• intensywna praca fizyczna,

• wyczynowe uprawianie sportu,

• osteoporoza,

• zmiany hormonalne, 

• choroby autoimmunologiczne.

Najczęstsze objawy zwyrodnienia kręgosłupa

Wśród głównych objawów chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa chorzy wymieniają uporczywy ból. Zwykle ma on charakter promieniujący do kończyn górnych lub dolnych – w zależności od tego, który z odcinków kręgosłupa został uszkodzony. Dolegliwości bólowe nasilają się w trakcie wykonywania konkretnych ruchów, po nadmiernym wysiłku oraz z rana, po przebudzeniu. Chorzy skarżą się także na bóle i sztywność w okolicy karku, mrowienie i drętwienie rąk, zawroty w głowie czy szumy w uszach. Z powodu bólu osoby chore nieświadomie starają się przyjąć pozycję ciała, w której intensywność bólu zmniejsza się. Wymuszona postawa prowadzi jednak do niefizjologicznego ułożenia kręgosłupa, co w efekcie zwiększa ryzyko dalszych uszkodzeń dysków.

Metody leczenia chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa

Jak wspomnieliśmy na początku, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa jest schorzeniem nieuleczalnym. Celem stosowanych terapii jest zahamowanie postępu choroby oraz uniknięcie powikłań. Ważny aspekt stanowi także próba podniesienia codziennego komfortu życia chorych i zapewnienie im jak największego stopnia samodzielności. Wybór najlepszej metody leczenia zależy od rodzaju zwyrodnienia, jak i stopnia zaawansowania choroby. Wśród często spotykanych metod wyróżnia się:

1. Fizjoterapię i rehabilitację ruchową – dużym stopniem skuteczności w leczeniu chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa wykazuje się kinezyterapia, elektroterapia, magnetoterapia, laseroterapia oraz krioterapia i zabiegi manualne. Zabiegi wykonywane przez doświadczonych rehabilitantów ukierunkowane są na rozluźnienie oraz odżywienie zbyt napiętych mięśni, jak i wzmacnianie partii mięśni niewydolnych. Ilość i intensywność zabiegów powinna być zawsze indywidualnie dobierana do stanu pacjenta, jego wieku, schorzeń współistniejących oraz stanu zaawansowania choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. 

2. Ćwiczenia – regularnie wykonywane ćwiczenia mają kluczowe znaczenie w przypadku zwyrodnienia kręgosłupa. Powinny one być indywidualnie dobierane do typu schorzenia
   oraz wykonywane pod okiem fizjoterapeuty. Wśród zalecanych aktywności znajdują się między innymi ćwiczenia w odciążeniu – głównie pływanie oraz stretching, lekkie ćwiczenia siłowe i izometryczne grzbietu oraz obręczy biodrowej i barkowej. W celu podtrzymania wypracowanych efektów zaleca się nordic walking oraz ćwiczenia w warunkach domowych wskazane przez rehabilitanta.

3. Farmakoterapię – w okresie wzmożonych dolegliwości bólowych i nasilenia stanu chorobowego wskazane jest przyjmowanie przez pacjentów leków przeciwzapalnych
   i przeciwbólowych w postaci tabletek lub zastrzyków.

4. Blokady kręgosłupa –  kolejna ze stosowanych w terapii zwyrodnień kręgosłupa metod polega na bezpośrednim wprowadzeniu środków znieczulających i hormonalnych do przestrzeni znajdującej się pomiędzy oponą twardą a okostną pokrywającą kręgi.
   W zależności od składu podanych leków pacjenci odczuwają złagodzenie dolegliwości bólowych w okresie od kilku godzin do kilku dni. Po tym czasie objawy choroby niestety
   z reguły wracają, gdyż zastosowana blokada nie przywraca sprawności w kręgach. Trzeba także mieć świadomość, że podczas wykonywania tego zabiegu istnieje ryzyko uszkodzenia pobliskich naczyń i nerwów.

5. Zabiegi operacyjne – w przypadku znacznego stadium zaawansowania choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, lekarz może podjąć decyzję o konieczności wykonania zabiegu operacyjnego. Podczas operacji chirurg odbarcza uciśnięte elementy oraz stabilizuje struktury kręgowe. Metoda ta traktowana jest jednak jako ostateczność i wybiera tylko wtedy, gdy inne formy leczenia nie przynoszą dla pacjenta spodziewanych efektów, a także w sytuacji, gdy stwierdzony zostanie ucisk na struktury nerwowe w kanale kręgowym.

W leczeniu schorzeń zwyrodnieniowych kręgosłupa kluczowe znaczenie ma szybkość podjętych działań. Jeśli więc odczuwamy powtarzające się bóle czy też borykamy się ze sztywnością pleców, powinniśmy od razu zgłosić się po pomoc do specjalisty. Wczesne rozpoczęcie rehabilitacji hamuje rozwój choroby i poprawia komfort codziennego życia bez konieczności stosowania bardziej inwazyjnych metod leczenia.