Najczęstsze urazy w wyniku wypadków komunikacyjnych i sposoby ich rehabilitacji

Wystarczy chwila nieuwagi, zwykły pech, nieostrożność innego kierującego, i nieszczęście gotowe. Każdego roku na polskich drogach dochodzi do kilkudziesięciu tysięcy wypadków samochodowych, w których ginie około 3000 osób. Reszta poszkodowanych to osoby, które odniosły większe lub mniejsze urazy.. Zranienia głowy, złamania kończyn, urazy kręgosłupa (np. whiplash), stłuczenia żeber to tylko niektóre z najczęstszych urazów doznawanych w wyniku wypadków komunikacyjnych.

Różne wypadki, różne urazy , efekt podobny

Wypadki drogowe to nie tylko zderzenia dwóch samochodów, to również potrącenia pieszych i rowerzystów, wywrotki z rowerów, quadów, motocykli, zderzenia samochodów z przeszkodami stałymi i wiele innych. Jednak to wypadki samochodowe z udziałem dwóch pojazdów zdarzają się najczęściej, a Lekarze medycyny sądowej podają ich cztery rodzaje, różniące się mechanizmem generowania urazów, są to:

• zderzenia czołowe,
• zderzenia boczne,
• wypadki z przewróceniem samochodu,
• uderzenia od tyłu.

Zdarzenia czołowe to takie, w których dwa pojazdy lub samochód i nieruchoma przeszkoda uderzają w siebie od przodu. Jeżeli kierowca lub pasażer nie ma zapiętych pasów bezpieczeństwa, jest to dla niego sytuacja niezwykle niebezpieczna, może bowiem uderzyć głową o przednią szybę, a klatką piersiową o kierownicę. Używanie pasów bezpieczeństwa zmniejsza ryzyko śmierci o około 45%. Typowe obrażenia po uderzeniu w przypadku kierowcy, który miał zapięte pasy bezpieczeństwa to:

• poprzeczne złamanie mostka,
• uraz głowy, zwłaszcza twarzoczaszki,
• wstrząśnienie mózgu
• uraz kręgosłupa szyjnego
• stłuczenie klatki piersiowej
• złamanie żeber i przebicie płuc,
• złamania kończyn.

W zderzeniach bocznych głowa poszkodowanego może uderzyć w boczną szybę i w drugi pojazd. Poduszki powietrzne mogą nieco złagodzić uderzenie, ale ze względu na brak zagłówka od strony szyby, głowa zostaje mocno odchylona, co może spowodować bardzo poważne uszkodzenia kręgosłupa szyjnego; często dochodzi też do urazów ręki, żeber i nogi od strony uderzenia, a także uszkodzenia narządów wewnętrznych.

W zderzeniach tylnych mamy największe szanse przeżycia, gdyż siła uderzenia tłumiona jest przez bagażnik (strefy zgniotu), tylne siedzenia i pasy bezpieczeństwa. Najczęściej dochodzi do urazów głowy, szyi oraz klatki piersiowej.

Potencjalnie najniebezpieczniejszą sytuacją jest ta, w której pojazd się obraca. Jeżeli kierowca nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa, ciało będzie obijało się o wszystkie elementy samochodu. W tym wypadku pasy naprawdę ratują życie i znacznie zwiększają szansę na wyjście z sytuacji.

Rehabilitacja po wypadku komunikacyjnym

Jeżeli poszkodowany miał tyle szczęścia, że uszedł z życiem z wypadku, ale nie obyło się bez urazów, następuje długi proces leczenia i rehabilitacji. W zależności od rozległości urazu, miejsca jego wystąpienia i mechanizmu, rehabilitacja będzie trwała kilka miesięcy, ale równie dobrze może być wymagana przez resztę życia.

Rehabilitacja po wypadku komunikacyjnym jest zagadnieniem bardzo złożonym i wymagającym interdyscyplinarnego podejścia. Szeroka gama urazów, jakich mógł doznać poszkodowany, wymusza kompleksowe podejście do tematu fizjoterapii. Z pewnością będzie wymagana rehabilitacja ortopedyczna, prawdopodobnie może być konieczna rehabilitacja neurologiczna, jeśli doszło do urazów głowy, a w przypadku gdy doszło do złamania kręgosłupa może być niezbędne wdrożenie rehabilitacji po uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Jeśli okaże się, że wskutek wypadku nasze kończyny zostały niewłaściwie poskładane, dla osiągnięcia pełnej sprawności może być również konieczna kolejna operacja umożliwiająca realizację dalszych postępów w rehabilitacji.

Oprócz samej kinezyterapii prowadzonej przez doświadczony zespół złożony z Fizjoterapeutów, Lekarzy, Pielęgniarek i Specjalistów z różnych dziedzin, bardzo pomocne mogą być zabiegi fizykoterapii, do których zaliczamy m.in.: elektroterapię, biostymulację laserową, magnetoterapię, hydroterapię, termoterapię i balneoterapię.

Dzięki kompleksowemu podejściu do leczenia oraz rehabilitacji, możliwy jest szybki powrót do zdrowiaznacznej części ofiar wypadków komunikacyjnych. Czy będzie to również pełny powrót do sprawności sprzed wypadku - dużo zależy od rozległości urazu, determinacji pacjenta w ćwiczeniach oraz odrobiny szczęścia. Medycyna urazowa, choć bardzo rozwinięta, wciąż ma swoje ograniczenia.

Autor: Jerzy A. Kozłowski