Udar mózgu nie musi oznaczać radykalnej zmiany dotychczasowego życia

Wyobraź sobie taką sytuację: siedzisz ze znajomymi na pikniku. Jest przepiękny dzień i nic nie zapowiada nadchodzącej tragedii. Są tam Twoi rodzice lub dziadkowie, kilkoro znajomych i Ty. Nagle jedna z osób, to może być właśnie Twój rodzic lub dziadek, źle się czuje. Próbujesz dowiedzieć się, co się stało, ale z ust tej osoby dobywa się tylko niezrozumiały bełkot. Już wiesz? To udar mózgu. Choroba, która wszystko zmienia.

Udar może dotknąć każdego...

...również Ciebie lub Twoich bliskich. Zazwyczaj o tym nie myślimy, dopóki problem nie dotknie nas osobiście. Udar mózgu może być niedokrwienny (na skutek zatkania światła tętnic w mózgu) lub krwotoczny (w następstwie pęknięcia naczyń krwionośnych i wylewu krwi do mózgu). Chociaż mechanizmy powstawania obu tych schorzeń są różne, skutki są bardzo podobne, m.in.:

• trwałe zmiany w mózgu,
• częściowe lub całkowite niedowłady kończyn,
• niesprawność ruchowa,
• zaburzenia czucia głębokiego,
• powikłania neurologiczne np. napady padaczkowe, zaburzenia psychiczne, zmiana osobowości,
• powikłania ze strony układu oddechowego, pokarmowego, krążenia,
• zaburzenia czynności fizjologicznych np. nietrzymanie moczu, stolca,
• i wiele innych.

Są to możliwe następstwa udaru mózgu, a to czy wystąpią, w jakim zakresie wystąpią i czy w ogóle się pojawią, zależy od wielu czynników, m.in,:

• rozległości udaru,
• czasu, jaki minie od wystąpienia objawów do podjęcia czynności ratunkowych,
• wdrożonego postępowania ratunkowego,
• prawidłowego leczenia,
• wcześnie rozpoczętej rehabilitacji po udarze!

Rehabilitacja po udarze to kluczowy czynnik powrotu do zdrowia

Udar mózgu jest bardzo poważnym schorzeniem neurologicznym z daleko idącymi, długofalowymi skutkami oraz niebezpiecznymi powikłaniami. Mimo najlepszej opieki medycznej, umiera około 1/3 pacjentów, którzy doznali udaru niedokrwiennego i 1/2 pacjentów po udarze krwotocznym. Bardzo duże grono chorych nigdy nie powraca do wcześniejszej sprawności fizycznej.

Mimo to, dzięki szybkiemu wdrożeniu leczenia oraz skutecznej rehabilitacji, chory ma szansę na całkowite ustąpienie zaburzeń neurologicznych i powrót do stanu sprzed choroby. Największą szanse mają pacjenci po udarze niedokrwiennym, którym odpowiednio szybko podano alteplazę, czyli substancję rozpuszczającą skrzep. U chorych, którzy nie otrzymali alteplazy z biegiem czasu objawy neurologiczne się wycofują i ulegają zmniejszeniu, choć przeważnie nie znikają całkowicie.

Długotrwała, nieprzerwana rehabilitacja neurologiczna po udarze wdrożona jak najwcześniej i prowadzona przez doświadczonego Fizjoterapeutę, mającego dostęp do specjalistycznych urządzeń oraz dodatkowych metod fizykoterapii np. elektroterapii, hydroterapii czy magnetoterapii jest bardzo pomocna w odzyskaniu przez chorego całkowitej lub częściowej sprawności. Dzięki plastyczności mózgu, obszary zdrowe mają szansę przejąć funkcję obszarów dotkniętych zmianami chorobowymi. Ten proces jest tym wydajniejszy, im wcześniej zostanie wdrożona „nauka” mózgu nowych zachowań, czyli po prostu rehabilitacja po udarze. Mało kto z nas zdaje sobie sprawę kiedy powinien rozpocząć rehabilitację chorego, aby była ona efektywna. Często zbyt długi czas dawany choremu na pozorne „dojście do zdrowia” jest destruktywny z poziomu  zaniechania rehabilitacji. Wczesna rehabilitacja oznacza wg amerykańskich neurologów z ang, „as soon as possible” tj. najszybciej jak się da i wielokrotnie zaczynana jest jeszcze gdy pacjent przebywa na OIOM, a jego stan jest już na tyle stabilny, że działania Fizjoterapeuty nie tylko nie zagrażają pacjentowi, ale wpływają bardzo korzystnie na ograniczenie deficytów neurologicznych wywołanych zachorowaniem.

Teraz wróćmy do sytuacji z początku tego tekstu. Jeśli szybko wezwiesz pomoc, chory trafi do odpowiedniego szpitala, a po ustabilizowania jego stanu zadbasz o to, by ta osoba podjęła wczesną rehabilitację, jest duża szansa, że w przyszłości znów pojedziecie wspólnie na rodzinnego grilla.

Autor: Jerzy A. Kozłowski