Praca fizyczna - jak uniknąć podstawowych zagrożeń

Czynniki zagrażające życiu w pracy

W pracy fizycznej, niezależnie od branży, można wyróżnić czynniki oddziałujące negatywnie na zdrowie pracownika. Związane jest to zarówno z kontaktem ze szkodliwymi substancjami oraz ich wdychaniem, podnoszeniem, bądź przenoszeniem ciężkich przedmiotów, co może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu. Podstawowy podział szkodliwych czynników dzieli je na:

• uciążliwe,
• szkodliwe,
• niebezpieczne.

Pierwsze z nich nie są zagrożeniem dla życia i nie przyczyniają się do nadmiernej degradacji zdrowia, lecz sprawiają, że praca staje się uciążliwa. Drugie mogą powodować problemy zdrowotne, zwłaszcza jeśli ich oddziaływanie jest długotrwałe, dlatego często wiążą się z rekompensatą finansową za pracę w szkodliwych warunkach. Z kolei trzeci rodzaj czynników  istotnie wpływa na pogorszenia się stanu zdrowia, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci.

Urazy w pracy na skutek działania sił zewnętrznych

W pracach fizycznych związanych z koniecznością przenoszenia, podnoszenia oraz innych związanych z dużym wysiłkiem, często dochodzi do urazów związanych z działaniem tzw. sił zewnętrznych. W takiej sytuacji pojawiają się zwichnięcia stawów, złamania, urazy głowy, zerwania więzadeł, zgniecenia kończyn, urazy szyi albo narządów wewnętrznych. Konieczna jest wtedy interwencja lekarza, a także w wielu przypadkach Fizjoterapeuty, gdyż nie wszystkie urazy tego typu mijają samoistnie bez śladu. Coraz częściej ich konsekwencją jest konieczność rehabilitacji, zwłaszcza w przypadku urazów kończyn.

Pierwsza pomoc polega w takich wypadkach na zatamowaniu ewentualnego krwawienia, unieruchomieniu poszkodowanego czy przyłożeniu lodu do obrzęku. Jest to jednak tylko początek leczenia.

Urazy w pracy na skutek powtarzających się, niewielkich sił 

Drugą grupą zagrożeń w pracy fizycznej jest narażanie ciała na działanie niewielkich, lecz powtarzających się sił. Może to powodować takie urazy jak zapalenie ścięgien, naciągnięcie więzadeł, naderwanie mięśni, przeciążenie mięśni czy zaburzenia w prawidłowym działaniu konkretnych części ciała. Zdarzają się one najczęściej u pracowników fizycznych. Rzadko kiedy urazy te są poddawane terapii, przez co narastają, prowadząc w konsekwencji do powiększającego się dyskomfortu. Związane są również bardzo często z nieodpowiednim zabezpieczeniem ciała, np. nieodpowiednie buty (bez stosownych zabezpieczeń przeciwko zmiażdżeniom stopy), ciasne obuwie ochronne, brak rękawic ochronnych. Mogą również wynikać ze specyfiki wykonywanej pracy, np. cieśń nadgarstka u szwaczek czy rwa kulszowa u zawodowych kierowców.

Uraz taki, w przeciwieństwie do urazów nagłych, nie ma jednego, wspólnego dla wszystkich momentu, w którym zaczyna być odczuwalny. U niektórych może pojawić się nawet po pół roku pracy, u innych dopiero po kilku albo kilkunastu latach. Ich pojawienie się utrudnia pracę oraz jej poprawne funkcjonowanie, gdyż uraz nie tylko samoistnie nie maleje, ale ostatecznie nasila się. Odpoczynek od wykonywanej pracy jest jednym z pierwszych i najprostszych sposobów leczenia, jednak nie jest rozwiązaniem na ostateczne pozbycie się urazu.

Doraźnym sposobem na przyniesienie sobie ulgi bezpośrednio po urazie są zimne okłady, ortezy na bolące stawy oraz opaski uciskowe. Jednak najlepszym sposobem na uniknięcie zagrożenia pojawienia się urazów jest prawidłowy dobór narzędzi, przerwy w pracy i odpoczynek po niej.

Fizjoterapia jako sposób na uniknięcie zagrożenia 

Stosowanie się do regulaminów bezpieczeństwa na terenie pracy, używanie odzieży ochronnej oraz dostateczna uwaga i przezorność, to sposoby na niedopuszczenie do urazów. Jednak jeśli zagrożeniem jest sam rodzaj pracy, wówczas trzeba chronić się nieco inaczej, przede wszystkim szybko zapobiegać negatywnym skutkom urazu oraz skorzystać z pomocy Fizjoterapeuty.

Fizjoterapia może okazać się niezbędna po wszystkich urazach kończyn, stawów czy mięśni, do jakich doszło podczas wykonywania pracy fizycznej. Nawet po złamaniu ręki warto przejść rehabilitację, gdyż ręka w gipsie zaczyna tracić swoją siłę, a po skomplikowanym złamaniu ćwiczenia z Fizjoterapeutą są konieczne, aby przywrócić ręce lub nodze możliwość prawidłowego funkcjonowania.

Bezpośrednio po wypadku, to lekarz kieruje pacjenta na rehabilitację, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozpocząć ją pod okiem sprawdzonego Fizjoterapeuty, traktując to jako skuteczny sposób na zahamowanie rozwoju urazów.

Masaż leczniczy dla zdrowia

Bardzo dobrze w przypadku urazów wśród pracowników fizycznych działa masaż leczniczy. Jest to jeden z uznanych działów fizjoterapii oraz jedna z najstarszych znanych technik terapeutycznych. Masaż może być wykonywany rękami masażysty-terapeuty, strumieniem wody, wibrującą wodą lub urządzeniem wibracyjnym. Tutaj liczy się bowiem ucisk wywierany na tkanki, który potrafi je rozluźnić oraz ułatwia określenie, w jakim są stanie, czy pojawiają się zgrubienia, napięcia mięśniowe albo nadwrażliwość.

Stosowanie masażu leczniczego zarówno profilaktycznie, jak i po urazach w pracy, wpływa korzystnie na miejsca urazu, jak również ogólnoustrojowo. Dzięki niemu poprawia się elastyczność więzadeł oraz stawów, a także wracają one do pełnej sprawności. Istotne jest, że zwiększa on ruchomość stawów, co jest szczególnie ważne przy urazach kończyn. Dodatkowo masowanie zwiększa obieg krwi i limfy, ułatwiając tym samym dotlenienie wszystkich tkanek oraz narządów wewnętrznych, a nawet odżywianie skóry. Masaż niweluje nie tylko ból albo znacznie go ogranicza, lecz także pozwala na zmniejszenie odczuwanego stresu. Stres jest powodem napinania się mięśni, a im bardziej są napięte, tym łatwiej o ich urazy i przykurcze.

Unikanie urazów z kinezyterapią

Dla ochrony własnego zdrowia osoby pracujące fizycznie powinny zainteresować się ćwiczeniami z zakresu kinezyterapii. Ma ona zastosowanie zarówno lecznicze, jak i profilaktyczne. Skupia się przede wszystkim na poprawie wydolności ruchowej i fizycznej. Działa miejscowo albo ogólnie, na całe ciało. Podstawą kinezyterapii są ćwiczenia ruchowe o właściwościach stymulujących. W wymiarze ogólnym zwiększa ona siłę i wytrzymałość mięśni,  poprawia sprawność ruchową i odporność na wysiłek (charakterystyczny dla pracy fizycznej). W przypadku kinezyterapii miejscowej ćwiczenia skupiają się przede wszystkim na przywróceniu sprawności chorym, uszkodzonym narządom ruchu. Dotyczy to szczególnie naciągnięć stawów i mięśni. Po urazach może zmniejszyć się możliwość ich działania, dlatego warto przywrócić ich pierwotną funkcję. Aby przeciwdziałać urazom w przyszłości należy zainteresować się treningiem profilaktycznym. Trening profilaktyczny niesie za sobą szereg korzyści, do których poznania zachęcamy w artykule poświęconym rehabilitacji ortopedycznej.

Mając wiedzę na temat profilaktyki oraz postępowania w przypadkach urazów, życie stanie się bardziej komfortowe, a praca fizyczna nie będzie stanowiła aż tak ogromnego ryzyka dla zdrowia.