Migrena – dowiedz się, jak uniknąć jej nawrotów

Migrena jest przewlekłą chorobą neurologiczną, która ma różną częstość, nasilenie i wpływ na jakość życia pacjentów. Objawia się silnymi atakami bólowymi głowy, z niejednokrotnie towarzyszącymi nudnościami oraz zwiększoną wrażliwością na bodźce zewnętrzne. W większości przypadków choroba ta wymaga stałej opieki lekarskiej oraz przyjmowania leków, które są dostępne jedynie na receptę. Jak radzić sobie z tą dolegliwością, aby w jak najmniejszym stopniu wpływała ona negatywnie na codzienne funkcjonowanie?

Jak rozpoznać atak migreny?

Każdy, kto kiedykolwiek borykał się z bólem głowy (a według niektórych szacunków jest to 90% całej populacji) wie, że może wahać się on od lekko dokuczliwego do wręcz wyniszczającego i uniemożliwiającego codzienne funkcjonowanie. Najczęstszym typem bólu głowy jest ten o charakterze napięciowym, który w badaniach obrazowych (rezonans lub tomografia) nie daje żadnych oznak istnienia. Podobnie rzecz ma się w przypadku migren.

Migrenowy ból głowy obejmuje zwykle jedną jej stronę. Często umiejscowiony jest w okolicy oczodołu, ma pulsujący charakter i nasila się przy próbie podejmowania aktywności fizycznej. Niejednokrotnie do objawów dochodzą także nudności, nadwrażliwość na światło czy intensywne zapachy i dźwięki. Pacjenci cierpiący na tę dolegliwość często także wskazują szereg objawów neurologicznych, które poprzedzają atak. W medycynie są one znane pod pojęciem „aury migrenowej”.  Wśród nich wymienia się:

• Zaburzenia widzenia – migające linie, plamy w polu widzenia,

• Drętwienie kończyn i twarzy,

• Zaburzenia mowy,

• Zawroty głowy,

• Przejściowe osłabienie jednej strony ciała.

Z reguły objawy towarzyszące chorym podczas aury mijają samoistnie po kilkunastu lub kilkudziesięciu minutach, a w skrajnych przypadkach trwają dobę.

Jeśli atak występuje pierwszy raz, to w przypadku nasilonych objawów należy zasięgnąć porady lekarza. Mogą być one  przyczyną innych, poważnych chorób. Pacjenci z rozpoznaniem migreny w przypadku ataku bólu powinni jak najszybciej zażyć zalecony przez lekarza lek przeciwbólowy i w spokoju poczekać na jego działanie.

Co wywołuje ataki migreny?

W medycynie przyjęto, że za ataki bólu głowy o podłożu migrenowym odpowiadają naczynia krwionośne znajdujące się w mózgu oraz układ nerwowy. Aktywność tak zwanego generatora migrenowego staje się impulsem do rozwoju napadu migrenowego. W wyniku tej reakcji uwalniana jest m.in. serotonina oraz inne związki w nadmiernych ilościach. Ich wzrastające stężenie w organizmie powoduje nadmierny skurcz naczyń krwionośnych w mózgu. Wówczas włączają się mechanizmy regulacyjne i naczynia stopniowo się rozkurczają. To z kolei jest odbierane przez okołonaczyniowe zakończenia nerwowe jako bodziec bólowy.

Jakie okoliczności sprzyjają atakom migreny?

Osoby, które cierpią na migrenowy ból głowy, często wskazują wśród czynników wywołujących napady następujące kwestie:

• Przemęczenie,
• Zbyt małą lub zbyt dużą ilość snu,
• Nadciśnienie,
• Menstruację,
• Zmiany hormonalne,
• Restrykcyjną dietę,
• Silny stres i niepokój,
• Stany lękowe i depresyjne,
• Zmiany pogody,
• Jaskrawe i pulsujące światło,
• Przyjmowane leki,
• Złe nawyki żywieniowe.

Spektrum czynników, które mogą wywołać ataki bólu głowy, jest więc dość duże.

Co możesz zrobić, aby unikać nawrotów migreny?

Włącz leczenie farmakologiczne

Jeśli wykonane badania obrazowe wykluczą inne choroby i lekarz zdiagnozuje u nas migrenę, to warto wdrożyć w życie nie tylko leczenie doraźne, ale i profilaktyczne. W praktyce obydwa rodzaje terapii opierają się na leczeniu farmakologicznym. W leczeniu profilaktycznym wykorzystywane są różne grupy leków, w tym propranolol, flunaryzyna, kwas walproinowy, topiramat czy amitryptylina. W leczeniu doraźnym stosuje się z kolei leki przeciwbólowe takie jak paracetamol, kwas acetylosalicylowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz pochodne ergotaminy lub tryptany.  W przypadku dużych nudności konieczne może być włączenie leku przeciwwymiotnego (np. metoklopramid) czy też podanie leków drogą dożylną.

Eliminuj bodźce wywołujące napady migreny

W terapii migreny bardzo ważną rolę odgrywa także samokontrola chorego. Pacjenci cierpiący z powodu migren powinni unikać czynników prowokujących napady bólowe. Zbyt duża ekspozycja na światło słoneczne, przebywanie w głośnych miejscach czy o dużym natężeniu zapachów mogą stać się przyczyną wystąpienia migreny. Warto więc czynniki te wyeliminować, aby dolegliwości bólowe doskwierały nam jak najrzadziej.  

Jedz małe, a częste posiłki

Jeśli od jakiegoś czasu nic nie jadłeś, to uczucie bólu lub osłabienia może być wynikiem niskiego poziomu cukru we krwi. W takim przypadku zjedzenie czegoś od razu może zdusić dokuczliwe uczucie w zarodku. Niektóre badania sugerują, że produkty bogate w magnez, takie jak szpinak, tofu, oliwa z oliwek, nasiona słonecznika lub dyni, mogą być szczególnie pomocne.

Skorzystaj z pomocy fizjoterapeuty

Z badań przeprowadzonych w Nowej Zelandii oraz Hiszpanii wynika, że osoby cierpiące na migrenę rzadziej odczuwały ból, gdy korzystały z masaży. Terapia manualna poprawiała ich stan psychiczny, zmniejszała stres, a w konsekwencji dawała mniej objawów migrenowych.  

Dbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu

Ból głowy jest jedną z pierwszych oznak odwodnienia. Upewnij się więc, że przyjmujesz odpowiednią ilość płynów w ciągu dnia. To, ile litrów wody potrzebujesz, zależy tak naprawdę wielu czynników - płci, aktywności fizycznej, ilości spożywanych posiłków, jak również chorób, na jakie cierpimy. Jednak zdaniem lekarzy i dietetyków dorosły człowiek powinien pić 2,5 litra wody dziennie (łącznie z płynami przyjmowanymi w posiłkach).

Zrelaksuj się

Stres bardzo negatywnie wpływa na funkcjonowanie naszego całego organizmu. Może powodować wszelkiego rodzaju napięcia fizyczne, o których możesz nawet nie wiedzieć. Staraj się więc racjonalnie podchodzić do życia, a wykonywanym czynnościom nadawać priorytety. Pomocne w terapii będą też ćwiczenia koncentracji, nauka planowania, joga czy medytacja.

Stwórz własny harmonogram dnia

Mówiąc krótko, migrena lubi rutynę. Wypracowany rytm dnia i odpowiednia ilość przespanych w ciągu nocy godzin to kluczowe czynniki w walce z bólami migrenowymi głowy. Wypracuj więc w miarę systematyczny tryb życia, aby ataki bólowe pojawiały się jak najrzadziej.

Choć wydawać by się mogło, że ból głowy to nie choroba, to jednak osoby cierpiące na migrenowe bóle głowy często podczas ataków i bezpośrednio po nich, nie są w stanie normalnie funkcjonować. Z racji charakteru tej choroby oraz szerokiego spektrum czynników, które ją wywołują, warto prowadzić obserwację własnych zachowań oraz sygnałów, jakie daje nam nasz organizm. Takie działanie, w połączeniu z wprowadzonym leczeniem farmakologicznym, może przynieść zdecydowaną ulgę i podnieść komfort życia pacjentów cierpiących z powodu migren.