Jak rozpoznać chroniczne zmęczenie?

Chroniczne zmęczenie - jak je rozpoznać i jak mu zapobiegać?

Jesteś ciągle znużony i senny? Masz kłopoty z koncentracją, a wszelka aktywność fizyczna jest dla Ciebie dużym wysiłkiem? Być może cierpisz na CFS, czyli zespół chronicznego zmęczenia. Jak je rozpoznać i jak się przed nich chronić? O tym przeczytasz w artykule.

CFS – zespół chronicznego zmęczenia

Zespół chronicznego zmęczenia (z ang. chronic fatique syndrome) to zbiór objawów, które obejmują długotrwałą apatię, nieustępującą nawet po odpoczynku i która trwa dłużej niż 6 miesięcy. Uczucie zmęczenia może nasilać się wraz z aktywnością fizyczną lub umysłową, ale nie poprawia się po odpoczynku.

Co jest przyczyną zespołu chronicznego zmęczenia i jak się je diagnozuje?

Przyczyna zespołu przewlekłego zmęczenia jest nieznana, chociaż istnieje wiele teorii - od infekcji wirusowych po stres psychiczny. Eksperci uważają, że syndrom chronicznego zmęczenia może być wywołany przez kombinację kilku czynników. Niektórzy ludzie mogą także urodzić się z predyspozycją do tego typu zaburzenia. Do potencjalnych wyzwalaczy należą:

• Infekcje wirusowe.

Lekarze zauważyli, że syndrom CFS aktywował się często u osób, które przebyły infekcję wirusową. Próba wyłonienia patogenów odpowiedzialnych za taką reakcję organizmu wskazała kilka typów. Podejrzane wirusy obejmują wirus Epsteina-Barra, wirus opryszczki ludzkiej czy wirusy białaczki mysiej. Nie znaleziono jednak do tej pory bezpośrednich korelacji.

• Problemy z układem odpornościowym.

Układ odpornościowy osób z syndromem chronicznego zmęczenia wydaje się być nieznacznie upośledzony. Niestety badania naukowe nie dowiodły jednoznacznie, czy to upośledzenie jest na tyle duże, by spowodować zaburzenia charakterystyczne dla CFS.

• Brak równowagi hormonalnej.

Osoby, które cierpią na zespół przewlekłego zmęczenia, doświadczają również czasami nieprawidłowego stężenia hormonów we krwi produkowanych w przysadce mózgowej lub w nadnerczach. Niestety dokładne znaczenie wpływu tych nieprawidłowości na stan pacjentów z CFS nie jest do końca znany. Na razie czynnik ten jest w fazie badania i obserwacji.

Z całą pewnością elementy, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia zespołu chronicznego zmęczenia, obejmują:

• Wiek - zespół chronicznego zmęczenia może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej dotyka ludzi w wieku od 40 do 50 lat.

• Płeć – u kobiet diagnozuje się zespół przewlekłego zmęczenia znacznie częściej niż u mężczyzn, ale może być tak, że kobiety po prostu częściej zgłaszają objawy lekarzowi.

• Stres - trudności w radzeniu sobie ze stresem zdecydowanie mogą przyczyniać się do rozwoju CFS.

Z racji złożoności problemu nie ma tak naprawdę jednego testu potwierdzającego rozpoznanie zespołu przewlekłego zmęczenia. Diagnoza polega na wykonywaniu szeregu badań w celu wykluczenia innych problemów zdrowotnych, które dają podobne objawy. Z kolei leczenie zespołu przewlekłego zmęczenia koncentruje się przede wszystkim na łagodzeniu objawów.

Jakie objawy są typowe dla CFS?

Charakterystyczne dla tego typu schorzenia objawy mogą obejmować:

• Zmęczenie,

• Utratę pamięci,

• Problemy z koncentracją

• Ból brzucha (w tym biegunki, zaparcia, wzdęcia),

• Powiększone węzły chłonne w szyi lub pod pachami,

• Niewyjaśniony ból mięśni lub stawów,

• Bóle głowy,

• Niespokojny sen,

• Ekstremalne wyczerpanie trwające ponad 24 godziny po wysiłku fizycznym lub psychicznym.

Jeśli któryś z wymienionych syndromów Cię niepokoi, to koniecznie zwróć się o pomoc do lekarza. Przewlekłe zmęczenie może być także objawem innych chorób, w tym schorzeń tarczycy, anemii czy chorób nowotworowych.

Co zrobić, aby uchronić się przed chronicznym zmęczeniem?

1. Bądź aktywny

W zapobieganiu CFS ważną rolę odgrywa profilaktyka. Codzienna aktywność – nie tylko fizyczna, ale i zawodowa czy społeczna, to niezmiernie ważne czynniki. Gwarantują one nie tylko komfort psychiczny, ale także pozytywnie wpływają na funkcjonowanie naszego całego organizmu.

2. Dbaj o dietę

Kolejny z czynników, na który warto zwrócić uwagę, to odżywianie. Zbilansowana dieta, bogata w składniki odżywcze, sole mineralne i witaminy dostarcza nam energii i siły do działania. Osoby cierpiące na CFS zgodnie przyznają, że dieta w typie śródziemnomorskiej przynosi bardzo dobre efekty w terapii.

Warto także zwrócić uwagę na ilość posiłków – jeść mniej, a częściej, co pozwoli wyeliminować problem nudności. Z całą pewnością menu osoby cierpiącej na chroniczne zmęczenie nie powinno obfitować w cukry, alkohol czy kofeinę. Używki podrażniają układ pokarmowy oraz nerwowy i dają dodatkowe bodźce, z którymi organizm musi się uporać. Rola diety w procesie zdrowienia jest bardzo ważna, nie można jej bagatelizować.

3. Pomagaj pamięci

Niektóre z osób cierpiących na CFS uskarżają się na problemy z koncentracją i utratą pamięci. Warto wprowadzić do codziennego życia ułatwienia, które te czynniki wyeliminują. Korzystanie z programów do planowania dnia (w postaci papierowej lub aplikacji na smartfony) usprawnia planowanie i czuwanie nad harmonogramem dnia. Pomocne jest także ustawianie przypomnień na telefonie czy zapisywanie najważniejszych zadań na karteczkach. Pamięć warto także ćwiczyć poprzez układanie puzzli, rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek.

Zespół chronicznego zmęczenia z całą pewnością jest schorzeniem, które utrudnia codzienne, normalne funkcjonowanie. Jeśli zauważymy u siebie podobne objawy, do opisanych powyżej, warto zwrócić się po pomoc do specjalisty. Wczesne wykrycie choroby pomoże w szybszym dojściu do formy.