Co jest dobre dla naszych stawów?

Na początku zastanówmy się jak zbudowane są stawy.

Staw to ruchome połączenie dwóch członów kostnych. Składa się najczęściej z dwóch powierzchni stawowych, czyli powierzchni, którymi dwa człony kostne stykają się ze sobą. Powierzchnie stawowe pokryte są tkanką chrzęstną, która jest powłoką zabezpieczającą kość przed zcieraniem się. Tkanka chrzęstna pełni zatem funkcję ochronną, ale również dzięki temu, iż jej struktura jest bardzo gładka zapewnia funkcję poślizgową, dzięki niej dwa człony kostne w sposób płynny przesuwają się po sobie. Cały staw otoczony jest torebką stawową, której wewnętrzną warstwę stanowi błona maziowa, która wydziela maź stawową, czyli substancję, która wypełnia wnętrze stawu. Maź stawowa jest jak olej w silniku, pozwala na lepszy ślizg powierzchni stawowych względem siebie i zapobiega uszkodzeniu chrząstki.

Chrząstka jest zbudowana z tkanki łącznej. Większość tkanki chrzęstnej jest nieunerwiona i nieukrwiona. Co to oznacza? Oznacza to, że sama tkanka chrzęstna nie daje dolegliwości bólowych, bo nie dochodzi do drażnienia nerwów. Co w takim razie boli? Tkanka znajdująca się pod tkanką chrzęstną oraz inne tkanki budujące staw takie jak więzadła, łąkotki, obrąbek stawowy, fałdy maziowe czy kaletki, które mogą być drażnione w wyniku uszkadzania nieodżywionej chrząstki. Tkanka chrzęstna nie jest ukrwiona, czyli jej odżywianie nie zachodzi za pomocą transportu substancji odżywczych przez krew. Wiec jak odżywiana jest tkanka chrzęstna? Można sobie wyobrazić, że jest ona jak gąbka, która zostanie ściśnięta i kiedy ucisk zostaje zwolniony zasysa otaczający ją płyn. Tak działa też tkanka chrzęstna, w momencie, kiedy zostanie „uciśnięta” (czyli kiedy pojawi się obciążenie na stawie np. staniemy na nodze) wzrasta w niej ciśnienie i „wypychane” są produkty przemiany materii do jamy stawowej, w momencie zwolnienia nacisku (czyli np. kiedy usiądziemy) tkanka chrzęstna „zassie” substancje odżywcze krążące w płynie stawowym.

Ale co ta wiedza nam daje?

Otóż wiedząc to, że tkanka chrzęstna odżywiana jest przez jej obciążanie możemy wyciągnąć wniosek, iż aktywność fizyczna będzie dobrym rozwiązaniem, żeby wspomóc nasz organizm do lepszego odżywienia i w ten sposób dłuższego utrzymaniu stawów z zdrowiu. Ważne jednak jest to, żeby dany staw pracował w pełnym zakresie ruchu, wtedy większa część chrząstki będzie odżywiana. Zatem aktywność fizyczna musi być zróżnicowana, żeby zapewnić nam jak najwięcej ruchu. Ponadto ruch stymuluję błonę maziową do wydzielania mazi dzięki czemu nasze stawy są lepiej „naoliwione”.

Jeśli masz ograniczenia ruchomości stawów bądź chcesz się upewnić czy w zdrowy sposób zaczniesz uprawiać aktywność fizyczną udaj się do fizjoterapeuty, aby ocenił Twój stan funkcjonalny i pomógł ci zwiększyć zakresy ruchomości Twoich stawów. Specjalistę możesz znaleźć na sprawdzonyfizjoterapeuta.pl

Bibliografia:

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Tom I. Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła, mięśnie, wyd. XIII, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019.
2. Kapandji IA., Anatomia funkcjonalna stawów. Tom II. Kończyna dolna, wyd. VII, Edra Urban & Partner, 2020.

Artykuł przygotowany przez eksperta portalu Agnieszkę Polaczek
Zapraszamy do umawiania wizyt u Pani Agnieszki przez e-rejestrację portalu.